Σχετικά με τον Πάνο... τον Αργυροπελεκάνο
Ο Πάνος είναι η μασκότ του σταθμού. Είναι ένας Αργυροπελεκάνος και δεν επιλέχτηκε τυχαία. Στην λίμνη της Κερκίνης, αλλά και στην ευρύτερη περιοχή, οι Αργυροπελεκάνοι έχουν ένα από τα καταφύγια τους στη χώρα μας. Θα έχετε προσέξει, όσοι επισκεφτήκατε τα Χρυσοχώραφα και τα υπόλοιπα γειτονικά μέρη, τις φωλιές που υπάρχουν πάνω στις κολόνες. Ο Πάνος βέβαια έχει τη φωλιά του πάνω από το σταθμό και έχει αναλάβει να τον προσέχει. Επίσης του αρέσει να μιλάει για το είδος του για το οποίο είναι πολύ περήφανος!
Τι μας λέει ο Πάνος
Εμείς οι Αργυροπελεκάνοι (Pelecanus crispus) είμαστε το δεύτερο σε μέγεθος είδος πουλιού στον κόσμο. Έχουμε ύψος που φτάνει τα 1,20 μέτρα, άνοιγμα φτερών έως 3,20 μέτρα και βάρος από 6 έως 10 κιλά. Το όνομά μας οφείλεται στο αργυρό μας χρώμα. Οι φτερούγες μας είναι άσπρες όταν είναι κλειστές. Όταν όμως τις ανοίγουμε, φαίνεται η εσωτερική πλευρά τους που είναι γκριζωπή. Το ράμφος μας είναι μακρύ και λεπτό και η πάνω σιαγόνα στην άκρη της είναι γαμψή σαν αγκίστρι. Η κάτω σιαγόνα φέρει διαστελλόμενο σάκο κίτρινου χρώματος, όπου αποθηκεύουμε τη τροφή μας και τα δάχτυλά μας είναι συνενωμένα μεταξύ τους με μεμβράνη. Θεωρούμαστε ένα από τα σπανιότερα είδη πουλιών και προστατευόμαστε από διεθνείς συνθήκες και από την ελληνική νομοθεσία, η οποία απαγορεύει το κυνήγι μας και την ενόχλησή μας στους τόπους αναπαραγωγής μας. Περιλαμβανόμαστε στο Παράρτημα Ι της Οδηγίας 79/409[1] (περί της διατηρήσεως των αγρίων πτηνών) της Ευρωπαϊκής Κοινότητας. Οι πρώτοι από μας εμφανιστήκαμε στη Γη πριν από 30.000.000 χρόνια, όπως έχουν εξακριβώσει οι επιστήμονες από απολιθώματα. Αποτελούμε υπόλειμμα πανίδας που ονομάζεται Σαρματική, η οποία απλωνόταν πριν από 1.000.000 χρόνια σε ολόκληρη την Ευρώπη. Σιγά-σιγά όμως, οι παγετώνες μας εκτόπισαν στα νοτιοανατολικά. Από ευρύτατα εξαπλωμένοι στην Ευρώπη και την Ασία μέχρι και τον 19ο αιώνα, ο πληθυσμός μας περιορίστηκε σε ορισμένους υγρότοπους των Βαλκανίων. Έχουμε συνολικό πληθυσμό από 10.400 ως 13.900 πουλιά, σε 19 αποικίες από την Ελλάδα μέχρι την Κίνα. Στην Ελλάδα, φωλιάζουμε στη Μικρή Πρέσπα, στον Αμβρακικό κόλπο και εδώ, στη λίμνη Κερκίνη. Τρεφόμαστε με ψάρια, αλλά δεν ανταγωνιζόμαστε τους ψαράδες, μιάς και τα ψάρια (τσιρόνια) που γουστάρουμε αφθονούν κι έχουν μικρή εμπορική αξία. Επίσης, στις τεμπελιές μας, τρώμε άρρωστα ή και νεκρά ψάρια που τα πιάνουμε πολύ εύκολα. Συνήθως ψαρεύουμε στις λιμνοθάλασσες, αλλά και στις εκβολές, στα ποτάμια, στα έλη με καλαμώνες, στις τεχνητές λίμνες και στη θάλασσα. Οι ημερήσιες απαιτήσεις μας για τροφή είναι 900 ως 1200 γραμμάρια. Χτίζουμε τις φωλιές μας με χόρτα και κλαδιά σε απομονωμένες νησίδες και σε δύσβατους καλαμιώνες. Εκεί, κατά τη διάρκεια της περιόδου αναπαραγωγής μας από τον Ιανουάριο έως και τον Ιούλιο, γεννάμε συνήθως δύο αβγά, τα οποία τα επωάζουμε για 32 περίπου ημέρες, καλύπτοντάς τα με τη μεμβράνη των ποδιών μας. Τα μικρά μας, μόλις βγουν από τα αυγά τους είναι μαύρα, σχεδόν γυμνά με κλειστά μάτια. Το ράμφος τους είναι πολύ μεγάλο, αλλά το σώμα τους μικρό. Οι νεοσσοί μας τρέφονται και από τους δύο γονείς, παίρνοντας μισοχωνεμένη τροφή από το σάκο τους που είναι γεμάτο ψαράκια. Επειδή η επώαση γίνεται με το πέλμα των ποδιών μας, με την παραμικρή ενόχληση από τον άνθρωπο, προσπαθώντας να πετάξουμε μακριά, δυστυχώς συνθλίβουμε τα αυγά μας και αρκετοί από μας δεν επιστρέφουμε καν στη φωλιά μας. Ο κίνδυνος παραμένει ο ίδιος ακόμα και αν έχουν ήδη εκκολαφθεί οι νεοσσοί. Μέχρι να ολοκληρωθεί η πτέρωση τους έως και την ηλικία των δυόμισι μηνών, εξαρτώνται απόλυτα από τους γονείς τους, που μεγαλώνουν τα μικρά τους με πολλή στοργή.
Στην αρχαία Αίγυπτο ζούσαμε σαν κατοικίδια, ενώ στην Ινδία ψαρεύαμε για λογαριασμό των ανθρώπων! Αργότερα και μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του 1960, κάποιοι ανεγκέφαλοι από την πολιτεία, μας επικύρηξαν ως "Επιβλαβή Θηράματα". Μόλις το 1977, κάποιοι καλοί άνθρωποι, μας έθεσαν υπό προστασία. Στον υγρότοπο θα μας συναντήσετε από τον Νοέμβριο ως και τον Μάρτιο ή τον Απρίλιο. Είμαστε είδος κοινωνικό και ζούμε σε αποικίες. Πολλές φορές μπορείτε να μας δείτε και σε μεγάλο πλήθος όταν πετούμε, κάνοντας κυκλικές πτήσεις, πάνω από τον υγροβιότοπο κατά τις μεταναστευτικές μας κινήσεις. Κάτι ιδιαίτερα εντυπωσιακό!
Αλλη δραστηριότητα μας είναι η συμετοχή μας σε κινηματογραφικές ταινίες! Αρκετοί θα έχετε δει το "Ψάχνοντας το Νέμο". Αν και δε μου αρέσει να το λέω... εγώ και μόνο εγώ, έπαιξα το ρόλο του Νάιτζελ στη ταινία όπου έσωσα το Νέμο και το Μάρλιν. Ορίστε, δείτε αν δε με πιστεύετε! Κι από κάτω το βαν με θέμα την ταινία στη Ντίσνεϋλαντ!
Αν θέλετε, μπορείτε να μας προστατεύσετε και σεις προσωπικά, πέρα από την ελληνική νομοθεσία και τους διεθνείς κανονισμούς. Εκτός από την απαγόρευση του κυνηγιού και την εν γένει ενόχληση μας, ιδιαίτερα στους τόπους αναπαραγωγής μας, μπορείτε να ενημερώνεται τους αρμόδιους αν προσέξτε κάτι ασυνήθιστο. Επίσης μπορείτε να εξηγήσετε σε όσους δε γνωρίζουν, πόσο καταστροφικό είναι να πλησιάζουν στις φωλιές μας την περίοδο της αναπαραγωγής. Τώρα θα σας αφήσω, γιατί με φώναξε το αφεντικό. Θέλει να βγάλω τα τσιρόνια που έβαλα για φύλαξη στο βροχόμετρο. Ωχ πια... λες και θα βρέξει! Πάντως σας αφήνω μερικά λινκ για περαιτέρω ενημέρωση.
Φορέας Διαχείρισης Λίμνης Κερκίνης: www.kerkini.gr
Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία: www.ornithologiki.gr
WWF: www.wwf.gr
Φωτογραφίες (Jari Peltomaki): finnature.fi
